Doğum Sonrası Kanama

Doğum sonrası kanama, sezaryen ya da vajinal doğum sonrası annelerin en büyük sorunu doğum sonrası kanamalardır. Bu kanamalar gelişmekte olan ülkelerdeki anne ölümlerinin %8'inden sorumludur. Bu etken gebelik zehirlenmesi denilen olaydan sonra ikinci sırada yer alır. Bu kanamalar her 5 doğumdan birinde görülmektedir. Kanamalar sonrasında şok tablosu, hipofiz yetmezliği, böbrek yetmezliği, total hormon yetmezliği ve kan kaybına bağlı ölümler gerçekleşebilir. Doğumdan sonra oluşan ve lohusa kanaması adı verilen kanama ilk 2-3 saatte kırmızı renkli, daha sonra daha koyu renkte ve miktarı azalarak gelir. Doğum sonrası annenin tolere edeceği kanama miktarı 500-800 ml kadar olur. Gebeliğin son 3 ayında olan kan miktarındaki artış, ancak bu oranda kan kaybını tolere eder. Doğum sonrası lohusa kanaması 25-30 gün kadar devam edebilir. Sezaryenle olan doğumlarda lohusa kanaması daha kısa sürede biter. Bunun sebebi ameliyat sırasında plasentanın çıkarılması ve rahim içinin temizlenmesidir. Doğumdan sonra gelen lohusa kanaması pürtüklü ve küçük parçacıklı olur. Anormal kanamalarda ise hem miktar fazladır hem de rengi taze kırmızıdır. Bunun miktarının fazla olması, kadının şoka girmesine sebep olur. Bu kanamalar erken ya da geç dönemde oluşabilir. Doğumdan sonra ilk 24 saat içinde başlayanlar erken kanama, 12. Haftaya kadar olan kanamalar geç kanamalar olarak tanımlanır.

Atoni kanamaları: Doğumdan sonra erken dönemde olan kanamaların en önemli sebebi gebelik nedeniyle büyüyen rahmin bebeği çıkmasıyla kasılamaması ve gevşek şekilde kalmasıdır. Bu tür kanamalara atoni kanamaları denir. Doğumdan sonra yaşanan erken kanamaların %80'i rahmin gevşemesiyle oluşan atoni kanamalarıdır. Bebeğin doğumundan sonra rahim kasılır ve göbek hizasına kadar küçülür. Rahim gevşek kalırsa, kaburgalara kadar yükselir. Bunu önlemek için rahim kasılması takip edilir ve uygun ilaçlar verilir. Atoni kanamaları çoğul gebelikten, iri bebekten, aşırı gergin rahimden, yorgun rahimden, rahimde plasentanın kalmasından oluşabilir. Bu kanamalara hemen müdahale edilmeli ve bu sırada sebebi araştırılmalıdır. Tedavisinde rahimde kalan parçaların kürtaj yapılarak temizlenmesi, rahim kasıcı ilaç kullanımı, rahim duvarlarının bağlanması ya da rahmin alınması yollarına başvurulabilir.

Doğum travmasına bağlı kanamalar: Erken kanamaların sebepleri arasında doğumda rahim ağzının ya da vajinanın yırtılması yer alır. Bu durum vakum ve forseps ile yaptırılan doğumlarda gelişebilir. Ayrıca iri bebek doğumu ve epizyo denilen kesi sonrasında da oluşabilir. Burada rahim kasılmasını tamamlar. Ancak kırmızı ve fazla oranda kanama oluşur. Yırtığın damara zarar vermesi halinde acil müdahale gerekebilir. Bu kanamanın tedavisi yırtığın onarımıyla mümkün olur.

Plasenta ya da parçasının rahim içinde kalmasıyla oluşan kanamalar: Doğum sonrasında şiddetli miktarda gelen ve önlenemeyen kanamaların nedeni plasenta parçası olabilir. Ayrıca plasenta yapışma anomalileri de bunda rol oynar. Bunun teşhis edilmesi için ultrasonografiyle rahmin incelenmesi gerekir. Eğer plasenta parası varsa bunun temizlenmesi, yapışma anomalilerinde ise rahmin ameliyatla alınması gündeme gelebilir.

Kanama bozukluklarına bağlı olan kanamalar: Gebelik zehirlenmesi, trombosit yetersizliğiyle beraber trombosit azalması olması, kanamaya eğilim ve olan kanamayı arttırabilir. Geç dönemde oluşan kanamalar rahimde kalan parçalardan olabilir. Bu parçaların alındıktan sonra patolojisi yapılarak, buna uygun tedavi uygulanmalıdır.